Pytanie nadesłane do redakcji
Mam 29 lat i na początku maja doznałam urazu kolana – skręcenie lewego stawu kolanowego. Pod koniec maja trafiłam do szpitala z zakrzepicą żył głębokich nogi z urazem. Mam niedrożną żyłę od kostki do połowy uda. Obecnie przyjmuję sintrom 2 mg pół tabletki, INR wynosi 2,45 (mniej więcej stały). Staram się chodzić i ruszać, ale uniemożliwia mi to kolano, ponieważ od czasu urazu miałam je unieruchomione i praktycznie nie zginałam nogi od tego czasu.
Czy mogę już iść na rehabilitację kolana? I jak powinna ona wyglądać? Od wyjścia ze szpitala minął miesiąc. Ile trwa takie leczenie zakrzepicy?
Odpowiedział
dr med. Wojciech Sydor
Poradnia Nadkrzepliwości Krwi
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Od rozpoznania zakrzepicy żył głębokich kończyny dolnej powinna Pani obok leczenia przeciwkrzepliwego stosować wspomagająco leczenie stopniowanym uciskiem (tzw. kompresjoterapię), która sprzyja rekanalizacji naczyń żylnych i zapobiega zespołowi pozakrzepowemu. Zwykle początkowo bandażuje się kończynę (najlepiej opaskami o małej rozciągliwości), a po ustąpieniu obrzęku zastępuje się bandażowanie indywidualnie dobraną podkolanówką, rzadziej pończochą, klasy II ucisku. Nie precyzuje Pani w jaki sposób po urazie kończyna była unieruchomiona i czy zastosowanie leczenia uciskowego było technicznie możliwe. Brak rekanalizacji naczynia wskazuje raczej na brak takiego postępowania, niemniej nawet teraz warto wdrożyć leczenie uciskiem i prowadzić je minimum przez 2 lata.
Rehabilitacja ruchowa u chorych z zakrzepicą żył głębokich przez szereg lat budziła kontrowersje – obawiano się "oderwania zakrzepu" i zatorowości płucnej. Od 10 lat wiadomo jednak, że spoczynek przyczynia się do powiększania zakrzepu, a wczesne uruchomienie chorego korzystnie wpływa na zmniejszenie bólu i obrzęku kończyny.
Przed rozpoczęciem ćwiczeń proszę zasięgnąć opinii ortopedy odnośnie do stanu kolana (ew. uszkodzenie więzadeł stawu kolanowego, łąkotek). Przy braku przeciwwskazań ortopedycznych najkorzystniejsza będzie rehabilitacja ruchowa, która pozwoli na stopniowe zwiększenie zakresu ruchu w stawie kolanowym; należy unikać zabiegów zwiększających ucieplenie kończyny (m.in. gorących kąpieli, naświetlania lampą Solux, ultradźwięków), utrzymywania kończyny w długotrwałym zgięciu itp. W ostrym okresie zakrzepicy nie powinno się stosować masażu kończyny. Ostateczna decyzja o metodach rehabilitacji należy jednak do fizjoterapeuty.
Czas leczenia przeciwkrzepliwego nie powinien być krótszy niż 3 miesiące, a przedłużenie wtórnej profilaktyki żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej będzie zależał od ryzyka nawrotu choroby i ryzyka powikłań krwotocznych związanych z leczeniem acenokumarolem (do oceny lekarskiej) oraz Pani preferencji.