Owoce goji w leczeniu nadciśnienia i zakrzepicy

Pytanie nadesłane do redakcji

Leki przeciwzakrzepowe i ryzyko sercowo-naczyniowe a jagody goji. Moja mama 3-krotnie chorowała na zawał serca. Przyjmuje leki przeciwzakrzepowe. Ostatnio przeczytałam o suszonych owocach goji, są bardzo bogate w witaminy, jednocześnie obniżają ciśnienie krwi i regulują poziom cukru. A moja mama ma strasznie wysokie ciśnienie i cukrzycę. Czy mogłabym jej polecić jedzenie owoców? Mnie osobiście obniżają ciśnienie i poprawiają wzrok. Bardzo proszę o odpowiedź, może akurat nie jest to niebezpieczne? Dziękuję bardzo - Lilla

Odpowiedział

lek. med. Krzysztof Rewiuk
Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Pod nazwą owoców goji oferowane są od kilku lat na rynkach europejskich sprowadzane z krajów Dalekiego Wschodu owoce dwóch gatunków roślin: kolcowoju chińskiego i kolcowoju pospolitego.

Fot. Kolcowój pospolity Wikimedia Commons

Co ciekawe, ten drugi gatunek występuje również w Polsce, gdzie bywa uprawiany jako roślina ozdobna i okrywowa (np. na skarpach) i jest przez część podręczników botaniki uznawany za trujący. Wynika to zapewne z jego pokrewieństwa z inną znaną trującą rośliną: pokrzykiem wilczą jagodą (zresztą kolcowój jest znany w krajach anglosaskich jako chińska wilcza jagoda). Do tej samej rodziny psiankowatych należą też np. ziemniak (o jadalnej bulwie i trujących liściach) czy pomidor (do XIX w. uważany w Europie za trujący w całości). Badania biochemiczne wykazały, że zawartość trującej atropiny w dojrzałych owocach kolcowoju jest znikoma, a doniesienia o jego szkodliwych właściwościach wynikały prawdopodobnie z omyłkowego spożycia niedojrzałych owoców lub innych jagód.

Różne części (owoce, liście, korzenie) obu gatunków kolcowoju są od dawna używane w krajach Dalekiego Wschodu jako produkty gastronomiczne i lecznicze. Według klasycznej chińskiej medycyny mają one wzmacniać energię yin w wątrobie, nerkach i płucach. Szczegółowe badania składu wykazały obecność w owocach goji polisacharydów, karotenoidów (w tym zeaksantyny), flawonoidów i witamin (B1, B2 i C). Zawartość powyższych składników sugeruje, że spożywanie owoców goji może mieć korzystne działanie, np. w zapobieganiu powikłaniom cukrzycy, rozwojowi miażdżycy lub profilaktyce chorób nowotworowych. Z korzenia kolcowoju wyizolowano substancję mogącą potencjalnie obniżać ciśnienie tętnicze w mechanizmie podobnym jak powszechnie stosowane leki z grupy inhibitorów konwertazy. Należy jednak podkreślić, że obecnie nie są znane wiarygodne, oparte na podstawach naukowych wyniki badań potwierdzających skuteczność stosowania owoców goji u chorych ludzi. Pojedyncze doniesienia, publikowane głównie w chińskiej prasie naukowej dotyczą jedynie poprawy ogólnego samopoczucia u małych grup osób stosujących owoce lub ich preparaty.

Należy podkreślić, że popularność owoców goji wynika z ich dość agresywnej promocji przez firmy zajmujące się handlem podobnymi preparatami. Wobec braku potwierdzonego naukowo działania międzynarodowe agencje ds. leków, jak amerykańska FDA kilkakrotnie zabraniały poszczególnym firmom reklamowania owoców goji jako leków na konkretnechoroby. W materiałach promocyjnych można się spotkać, m.in. z informacją na temat niezwykle wysokiej zawartości wit. C w owocach goji, podczas gdy jest ona porównywalna z tą w cytrynach. Owoce goji są reklamowane jako żywność o idealnym składzie, zapewniająca długowieczność, popularna jest również legenda, według której pierwszy popularyzator tej rośliny Li Quing Yen miał żyć ponad 250 lat. Obecnie średnia oczekiwana długość życia w Chinach, gdzie spożywanie goji jest popularne, jest jednak ponad 2 lata krótsza niż w Polsce.

Podsumowując: przyjmowanie jagód goji, pochodzących z pewnego źródła i w rozsądnych ilościach wydaje się bezpieczne, trudno natomiast z naukowego punktu widzenia oceniać skuteczność takiego postępowania.

Od powyższej uwagi istnieją jednak dwa wyjątki i oba dotyczą Pani Mamy.

Po pierwsze istnieje udowodniona interakcja (niekorzystny efekt wspólnego stosowania) pomiędzy goji i lekami przeciwzakrzepowymi. Substancje zawarte w owocach kolcowoju hamują rozkładanie warfaryny w wątrobie, nasilając jej efekt przeciwzakrzepowy i zwiększając ryzyko krwotoku (podobna sytuacja dotyczy zresztą wielu produktów ziołowych). Jeżeli pisząc o lekach przeciwzakrzepowych stosowanych przez mamę miała Pani na myśli preparat warfaryny lub acenokumarolu, to owoce goji są w tej sytuacji przeciwwskazane.

Drugi problem ma charakter bardziej ogólny. Jeżeli mama przebyła 3 zawały, ma nieuregulowane nadciśnienie tętnicze i cukrzycę, to znaczy, że jest osobą obarczoną ogromnym ryzykiem sercowo-naczyniowym. W tej sytuacji poleganie na specyfikach o nieustalonym działaniu i skuteczności jest po prostu niepoważne. Mama wymaga systematycznej kontroli lekarskiej i modyfikacji leczenia umożliwiającej ścisłą kontrolę ciśnienia tętniczego i cukrzycy. Jakiekolwiek preparaty tzw. medycyny naturalnej mogą jedynie stanowić uzupełnienie właściwej terapii farmakologicznej i można je przyjmować jedynie po konsultacji z prowadzącym lekarzem.

Piśmiennictwo:

Potterat O.: Goji (Lycium barbarum and L. chinense): Phytochemistry, Pharmacology and Safety in the Perspective of Traditional Uses and Recent Popularity. Planta Med 2010; 76: 7-19.
Rivera C.A, FerroC.L., Bursua A.J. Gerber B.S.: Probable Interaction Between Lycium barbarum (Goji) and Warfarin. Pharmacotherapy 2012; 32(3): e50-e53.

07.05.2012
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta