Pytanie nadesłane do redakcji
Witam. Mam 22 lata i wczoraj wyszedłem ze szpitala po zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych. Biorę Acenocumarol i Diosminex. Mam pytanie, czy muszę się odpowiednio odżywiać?
Odpowiedział
lek. med. Wojciech Sydor
Poradnia Nadkrzepliwości Krwi
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Pacjentom stosującym leki z grupy antagonistów witaminy K (VKA; w Polsce dostępne są acenokumarol i warfaryna) często zaleca się stosowanie „diety” czy „unikanie jarzyn i owoców”. W domyśle chodzi o ograniczenie podaży witaminy K, której duże ilości są zawarte w pewnych warzywach. Ich spożywanie może ograniczać efekt przeciwkrzepliwy VKA (zmniejszać INR), sprzyjać destabilizacji kontroli INR i prowadzić do zwiększonego ryzyka nawrotu zakrzepicy.
Tak formułowane zalecenia nie są jednak precyzyjne. Po pierwsze, dieta w potocznym rozumieniu jest często synonimem diety odchudzającej, po wtóre, ograniczenia powinny dotyczyć nie tylko rodzaju, ale i ilości pokarmów oraz preparatów o dużej zawartości witaminy K. Dlatego spożywanie produktów zawierających witaminę K powinno być możliwie jak najbardziej równomierne podczas leczenia.
Źródłami bogatymi w witaminę K są między innymi: liście szkarłatu, awokado, brokuły, brukselka, kapusta, olej kannola (w Polsce olej rzepakowy), liście kolczocha jadalnego, szczypior, kolendra, skórka ogórka (ale nie ogórek bez skórki), cykoria, liścia kapusty włoskiej, owoc kiwi, liście sałaty, liście mięty, gorczyca sarepska, oliwa z oliwek, pietruszka, groszek, orzeszki pistacjowe, wodorosty purpurowe, liście szpinaku, fasola sojowa, olej sojowy, liście herbaty (ale nie herbata), rzepa, rzeżucha.
Raz jeszcze podkreślę, że nie jest konieczne unikanie ich spożywania, należy natomiast unikać gwałtownych zmian w dziennych spożywanych ilościach tych produktów (np. „gar bigosu czy kapuśniaku”).
Stosując suplementy diety czy preparaty wielowitaminowe, warto sprawdzać ich skład pod kątem zawartości witaminy K.
Dla porządku dodam, iż działanie przeciwkrzepliwe VKA nasilają z kolei owoce mango, olej rybi i prawdopodobnie sok grejpfrutowy oraz antybiotykoterapia, biegunka, szereg leków, palenie tytoniu oraz choroby wątroby.
W przypadku diosminy proponuje kierować się zaleceniami producentów poszczególnych preparatów, ponieważ zalecenia bywają odmienne – np. dla preparatu Otrex poleca się przyjmowanie leku na czczo, co poprawia jego wchłanianie, z kolei inni producenci zalecają przyjmowanie leku w trakcie posiłków.