Pytanie nadesłane do redakcji
Trzy lata temu miałam zakrzepicę żył powierzchownych. Chciałabym wyjechać na wakacje autokarem. Jak należy właściwie zabezpieczać się przed podróżą po epizodzie zakrzepicy, tzn. ile mg dokładnie powinno się brać heparyny w zastrzyku i przez ile dni, aby właściwie się zabezpieczyć? Czy w przypadku wycieczki objazdowej trzeba brać heparynę przez cały czas?
Odpowiedziała
dr med. Marzena Frołow
Specjalista chorób wewnętrznych
Specjalista angiolog
Przebyte zapalenie – zakrzepica żył powierzchownych (najczęściej związana jest z obecnością żylaków) nie stanowi wskazania do podawania heparyny u osób długotrwale podróżujących. Eksperci również nie zalecają stosowania rutynowego heparyny w trakcie podróży po przebytym zapalaniu żył głębokich przy braku innych poważnych czynników ryzyka.
Należy wyjaśnić, że w świetle aktualnie obowiązujących zaleceń, zarówno Amerykańskiego Stowarzyszenia Lekarzy Klatki Piersiowej (ACCP), jak i aktualnie publikowanych wytycznych opracowanych w Polsce u osób obciążonych zwiększonym ryzykiem zakrzepicy żył głębokich (np. po przebytej zakrzepicy żył głębokich, niedawno przebytym urazie lub zabiegu operacyjnym, w ciąży, w podeszłym wieku itp. – czynniki ryzyka wymienione są szczegółowo na portalu) zaleca się częste poruszanie się, napinanie mięśni podudzi i w miarę możliwości zajmowanie miejsc przy przejściu, co ułatwia wstawanie i poruszanie się. U tych osób, które obciążone są zwiększonym ryzykiem zakrzepicy zaleca się również zakładanie na czas podróży podkolanówek o stopniowanym ucisku, które wywierają ucisk na poziomie kostek wynoszący 15–30 mm Hg. We wspomnianych zaleceniach uwzględniono podróże samolotem, które są najbardziej obciążone ryzykiem zakrzepicy (powszechnie znany syndrom klasy ekonomicznej), myślę jednak, że śmiało można je zastosować do długotrwałych podróży innymi środkami lokomocji. Podawanie profilaktycznych dawek heparyny w trakcie długotrwałych podróży zaleca się w wyjątkowych sytuacjach – po operacjach lub urazach, które miały miejsce w czasie krótszym niż 6 tygodni od podróży lub w razie czynnej choroby nowotworowej.
Tyle zalecenia, jednak nie mają one oczywiście mocy wiążącej i może zdarzyć się, że lekarz prowadzący pacjenta na podstawie własnego doświadczenia i znajomości sytuacji pacjenta zadecyduje inaczej o stosowaniu dodatkowych środków profilaktycznych, w tym o podaniu preparatu heparyny drobnocząsteczkowej. Osobiście nie zalecałabym w czasie podróży stosowania heparyny profilaktycznie po przebytym zapaleniu żył powierzchownych, szczególnie jeśli nie ma dodatkowych wspomnianych czynników ryzyka.
